Η υδροκινόνη είναι λευκαντικός φαρμακευτικός και καλλυντικός παράγοντας (αναλόγως των συγκεντρώσεων της) αρκετά αξιόλογος, δρα κατά των υπερμελαγχρώσεων του δέρματος.
Χημικώς ονομάζεται: διυδροξυβενζένιο, 1,4 – βενζενεδιόλη, υδροκινόλη. Παρασκευάζεται συνθετικώς. Παράγωγά της τα οποία χρησιμοποιούνται είναι:
1) Μονοβενζυλοαιθέρας της υδροκινόνης (MBAY)
2) Μονομεθυλαιθέρας της υδροκινόνης (MMAY)
Η υδροκινόνη είναι σε μορφή κρυστάλλων, λίγο διαλυτών στο νερό. Συγκέντρωσή της στα καλλυντικά μίγματα έως και 3%. Συνδυάζεται με τρετονοινη και τοπικά κορτικοστεροειδή. Κυρίως η μορφή των καλλυντικών παρασκευασμάτων είναι κρέμα & αλοιφή. Τα παράγωγά της είναι διαλύματα.
Οι μηχανισμοί της δράσης της υδροκινόνης και των παραγώγων της δεν είναι επακριβώς γνωστοί, υποστηρίζεται όμως ότι:
- Καταστρέφει επιλεκτικά τα μελανινοκύτταρα (με κυτταροτοξική δράση)
- Αναστέλλει τη λειτουργία των μελανοσωματίων
- Αναστέλλει τη βιοσύνθεση της τυροσινάσης (ενζύμου)
- Επιταγχύνει την εκφύλιση της μελανίνης με χημική δράση
- Υπεισέρχεται στη μεταφορά των μελανοσωματίων στην κερατίνη διαμέσου του σχηματισμού μελανίνης.
Υποστηρίζεται πως τα παράγωγά της καταστρέφουν τις λιποπρωτεινικές μεμβράνες των μελανινοκυττάρων και εκφυλίζουν τη μελανίνη.
Η υδροκινόνη χρησιμοποιείται κατά των υπερμελαγχρώσεων του δέρματος, νόσων – μη νόσων, όπως :
- Μέλασμα
- Εφηλίδες
- Μεταφλεγμονώδεις υπερχρώσεις
- Υπερμελαγχρώσεις οφειλόμενες σε αρώματα, κολόνιες κ.α
Σε συγκεντρώσεις του φαρμάκου 8%, το αποτέλεσμα ανέρχεται σε ποσοστά της τάξης 70 – 80%.
Όσον αφορά τα παράγωγά της, ο MBAY χρησιμοποιείται μόνο σε υπερμελαγχρωτικές κηλίδες γύρω από μια λευκή κηλίδα (λεύκη) για την ενοποίηση του χρώματος ενώ ο MMAY, σε συγκεντρώσεις 10%, έχει την ίδια ένδειξη με τον MBAY, αλλά προκαλεί ισχυρότερο αποχρωματισμό.
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
- Ερύθημα και απολέπιση
- Αλλεργική δερματίτιδα
- Ερεθιστική δερματίτιδα από επαφή και
- Στικτός αποχρωματισμός του δέρματος, σαν “κομφετί” είναι σπάνιος, έχει παρατηρηθεί όμως από μεγάλες συγκενtρώσεις MBAY.
Σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής ενώσεως η υδροκινόνη ανήκει στα καλλυντικά σε συγκεντρώσεις 2 έως 5% ενώ σε συγκεντρώσεις μέχρι και 8% ανήκει στα φάρμακα. Ο MBAY δεν κατατάσσεται στα πλέον στα καλλυντικά.
Σημείωση: Ο ΜΒΑΥ μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένο αποχρωματισμό του δέρματος τοπικά και έκτοπα. Πιθανόν να ήταν και μία από τις κύριες ουσίες των θεραπειών όπου και ελάμβανε ο Michael J. Jackson, όχι μόνο για την αντιμετώπιση – θεραπεία της λεύκης αλλά και για τον αποχρωματισμό του δέρματος του ώστε να δυτικοποιηθεί ακόμα περισσότερο…Όπως και να έχει ανήκουν πλέον εδώ και λίγες μέρες στην ιστορία… R.I.P Jacko…
(Φωτογραφίες: Marco di Pisa, ghanito, WhoseLineIsItAnyway)
